Bulgaarse wijn
Naar onze subjectieve mening is Bulgarije één van de interessantste ‘nieuwe’ wijnlanden in het oude Europa. Toch krijgt Bulgaarse wijn niet altijd de aandacht die ze verdient. Waarom vind ik Bulgarije als wijnland nu zo veel belovend?
- Honderden micro-klimaten, gevormd en beïnvloed door het Balkan-, het Rodopi-, het Pirin en Rila-gebergte en de klimatologische invloed van de Zwarte Zee
- Duizenden jaren oude wijn-traditie maar relatief korte periode van geprofessionaliseerde wijnbouw
- Interessante inheemse druivenrassen
Wat meer uitleg….
Klimaat
Bulgarije kent twee grote klimaatzones. Het grootste deel van het land wordt gekenmerkt door een gematigd landklimaat. Dit betekent warme zomers en koude winters. Het zuiden van het land, tegen Griekenland aan, kent een meer mediterraan klimaat. Beide klimaattypes zijn gekend als uitermate geschikt voor wijnbouw.
De basisvoorwaarden voor succesvolle wijnbouw zijn aanwezig: meer dan voldoende zonne-uren voor de rijping van de druiven, voldoende neerslag (tussen 600-1000mm/jaar) op het juiste moment en geschikte bodemtypes.
Micro-klimaten
Wat Bulgarije echter zo geschikt maakt als wijnland zijn de honderden verschillende micro-klimaten met elk ook nog eens hun eigen karakteristieke bodemsamenstelling. De 4 gebergtes en hun valleien beïnvloeden het klimaat in honderden verschillende micro-klimaten. Zo ontstaan er klimatologische verschillen tussen gebieden die vrij dicht bij elkaar liggen. Deze verschillende micro-klimaten geven elk op hun beurt verschillende resultaten in de wijnbouw.
Nu is het zaak die enorme diversiteit aan terroirs en micro-klimaten nog meer te benutten. Hier ligt volgens mij het grootste ontwikkelingspotentieel van de Bulgaarse kwaliteits-wijnbouw.
Bulgaarse wijntraditie
Al duizenden jaren worden er wijnranken verbouwd en wijn gemaakt in Bulgarije. Het is zelfs zo dat de Thraciërs, de toenmalige bewoners van Bulgarije, wijnbouw hebben geëxporteerd naar handelspartner Griekenland. Ondanks deze duizenden jaren oude traditie is de professionalisering van de wijnbouw van relatief recente oorsprong.
Ottomaanse overheersing
Dit heeft veel te maken met de 500-jaar durende bezetting door het Ottomaanse rijk. Tijdens deze islamitische periode (1393-1878) werd de productie van wijn niet gestimuleerd. Het gros van de druivenproductie in deze periode werd verorberd als tafeldruiven. Veel gezinnen produceerden thuis wijn voor eigen gebruik. Dit is een gewoonte die tot op de dag van vandaag bestaat.
Communistisch regime
Na WOII behoorde Bulgarije tot de landen achter het Ijzeren Gordijn en was het land een vazal-staat van de USSR. Moedertje Rusland erkende ogenblikkelijk het potentieel van Bulgarije als wijnproducerend land. Wijnbouw wordt vanaf de jaren ’50 van vorige eeuw dan ook zeer serieus genomen. Oenologische opleidingen en een wijnbouw-universiteit werden opgericht en duizenden hectaren wijngaard aangeplant. Vanaf dat moment is de wetenschappelijke kennis over wijnbouw in Bulgarije van een zeer hoog niveau. Ook wordt er vanaf dan geëxperimenteerd met allerhande kruisingen en klonen.
Het communistisch regime kiest er echter voor om de vruchtbare valleien te beplanten om zo vooral op kwantiteit te werken. De honderden micro-klimaten op de bergflanken worden amper of niet benut. Dit is de reden dat Bulgaarse wijn vanaf de jaren 1980 in Europa bekend staat als respectabele supermarktwijn voor een zacht prijsje.
Na de omwenteling
Met de val en ontbinding van de USSR en het ineenstorten van het communistisch systeem wordt na 1989 ook een nieuwe fase in de Bulgaarse wijnbouw ingeluid. De coöperatieve wijnmakerijen worden geprivatiseerd en private wijnhuizen ontstaan. De afwikkeling en teruggave van wijngaarden aan de oorspronkelijke eigenaars duurde echter een tijdje.
Het is pas vanaf jaren ’90 vorige eeuw dat er wijnhuizen opstaan die beseffen dat het land een enorm potentieel heeft van duizenden kwaliteits-terroirs. Deze nieuwe generatie combineert het beste van twee werelden: de gedegen wetenschappelijke kennis, een erfenis van de communistische periode, en een toekomstvisie en de wil om kwalitatief hoogstaande wijnen te produceren. Op dat moment treedt er nog een andere positieve factor op: buitenlandse investeringen in de wijnbouw. De in het Westen opgedane wijnkennis wordt zo ook deel van de Bulgaarse wijnindustrie.
Inheemse druivenrassen
Naast de bekende internationale druivenrassen als merlot, cabernet sauvignon, syrah, chardonnay, gewürztraminer, … is er in Bulgarije een mooi potentieel van karakteristieke inheemse druivenrassen. We sommen de belangrijkste op.
Dimiat: is de tweede meest aangeplante witte druif. Staat bekend om zijn parfum-achtige neus met exotische toetsen. Vaak zijn de wijnen van deze druif niet helemaal droog.
Rkatziteli: Meest aangeplante witte druif van Bulgarije. Komt voor in de hele Balkan en is afkomstig van Georgië. Zou één van de oudere rassen in de wijnwereld zijn. Wijnen van deze druif worden vaak gekenmerkt door een exotische neus en kruidig karakter.
Tamyanka: deze druif combineert een hoog zuurgehalte met hoge potentiële suiker. Kan dus krachtige, doch frisse wijnen produceren.
Fetiaska: is eigenlijk dezelfde druif als de Roemeense Feteasca Alba. Deze druif kan zeer verschillende wijnen produceren afhankelijk van de keuzes van de wijnmaker.
Bouquet: Kruising tussen het inheemse ras Mavrud en het Franse Pinot Noir. Deze kruising moet het vooral hebben van zijn fruitigheid.
Gamza: Ook deze typisch Bulgaarse druif is bekend van een ander wijnland. In Hongarije noemt men ze Kadarka. In beide landen heerst er een felle discussie over deze druif: is ze nu geschikt voor houtrijping of niet? Wij vinden in elk geval dat een rijping op gebruikte vaten positief is.
Mavrud: Bulgarije’s grote trots voor rode wijnen. Deze druif is exclusief Bulgaars. Wijn van deze druif is zwoel, stevig en aromatisch. Wordt gekenmerkt door blauw fruit en kruidigheid.
Rubin: Wederom een kruising van twee rassen. Italiaanse Nebbiolo en Franse Syrah vormden de basis. Wordt gekenmerkt door stevige tannines, peperige neus en ook wat van de typische Syrah-violetgeuren.
Melnik: Deze druif wordt al sinds oudsher gekweekt in de regio rond het stadje Melnik. Ze is al eeuwen vergroeid met de zeer specifieke zandsteenbodem met grote hoeveelheden kalksteen. Vandaar de witte kleur van de spectaculaire rotsformaties in de regio. Zelfs tijdens de Turkse bezetting stonden deze wijnen in heel Europa bekend als van hoge kwaliteit. De wijnmakers in de regio pochen nog steeds dat het de favoriete wijn van Churchill zou zijn geweest. Deze druiven hebben een dikke schil en hoge zuurgraad, waardoor ze uitstekend passen in het warme klimaat in de regio.
Red Misket: Van deze rode druif worden vooral droge witte wijnen gemaakt. Vaak worden wel andere druivenrassen toegevoegd om de lage zuurgraad te compenseren.
Ik ben dan ook overtuigd van het ontwikkelingspotentieel van Bulgaarse wijn in de komende jaren. U mag van ons de komende maanden en jaren dan ook verwachten dat we dit wijnland op de voet volgen. Vinden we leuke wijn, brengen we het voor u mee.
Nazdrave!